Ali Poyrazoğlu, yazıp yönettiği “Bir Yastıkta” adlı oyunla aşkın matematiğini yapıyor. Ali Poyrazoğlu ve Güneş Berberoğlu'nun başrolleri paylaştığı oyun güldürürken düşündürüyor.
Herhangi bir derdi, amacı olmayan niteliksiz eğlencelik filmlerden, tiyatro oyunlarından artık gına geldiğinden Ali Poyrazoğlu’nun yazıp yönettiği “Bir Yastıkta” adlı iki perdelik oyuna giderken beklentimi yine düşük tutmuştum. Ancak bu defa her bir repliği, beden dilini dikkatlice gözlemlemek zorunda kaldığım mükemmel olduğu kadar, tiyatro türlerinin dışında farklı ve yenlikçi format kazandırılmış bir oyunla karşılaştım. Savaş karakterini Ali Poyrazoğlu, Leyla karakterini ise Güneş Berberoğlu’nun canlandırdığı iki kişilik oyunda her ne kadar gerçekte iki karakter olsa da aslında garson, temizlikçi, anne, baba, sevgili gibi kalabalık bir kadro var ve bu karakterler de seyircilerin arasındadır. Tıpkı diğer karakterler gibi gelin ile damadın karikatürize edilmiş fotoğrafı ile iki ahşap sandalyeden ibaret dekor dışındakileri yine seyirci zihninde tasarlayarak tamamlıyor. Poyrazoğlu, seyirciyi empati kurmaya, düşünmeye, zihninde tasarımlar oluşturmaya zorlayan, sofistike ve gelenekçi toplumlarda bireylerin psiko-sosyal tavırlarını nedenleriyle birlikte sorgulayarak “neden-sonuç” ilişkisine dayandıran zekice kurgulanmış bir oyun çıkartmış.
İki farklı sosyo-kültüre, mesleklere sahip Savaş ile Leyla çifti üzerinden ikili ilişkilerden başlayarak toplumsallığa uzanan oyunun merkezinde o güçlü duygu ”aşk” kavramı sorgulanırken diğer yandan da geleneklerine körü körüne bağlı toplumlarda eğitimli insanların aydın, entelektüel, uygar olarak kabul görülmesinin yanılsama olabileceğini, alt kimliğinin gerçekte despotik, ilkel olabileceğini düşündürüyor ve mutalaka açığa çıkacağına işaret ediyor.
İlişkimize ilişmeyin!
Çiftlerin, tüm değerlerini meta üzerinden yüceltikleri, birbirilerine söyledikleri ağdalı sözlerin anlamsızlığı, mal paylaşımında birbirilerine karşı takındıkları kaba, kırıcı tavır ve üslupla ortaya çıkıyor. Evliliklerinin henüz 6’ncı ayında açmaza giren Savaş ile Leyla çiftinin, iki medeni insan gibi sorunu çözmek yerine 25 yıl boyunca birbirilerini idare ederek ilişkilerini sürdürme çabaları, mevcut sorunları daha kronik hale getiririyor. Flört döneminde önemsenmeyen para ve meta, boşanırken büyük bir kavga ve gürültünün ana sebebi olurken, meta üzerine inşa edilmiş yapay ve sentetik ilişkilerin niceliği aynı zamanda ebeveyn, akraba ve toplumun değer yargılarıyla yoğrularak nasıl kar yumağına dönüştüğünü gözler önüne seriyor.
Boşandıktan sonra her biri yeni bir ilişkiye başlasa da birbirilerinin yaşamlarını sorgulamaya devam etmeleri, ayrıldıklarını ebevyenlerinden gizli tutma çabaları, mutlu çift rolüne bürünmleri, çevre faktörünün de ilişkiyi nasıl şekillendirdiğine anlamlı örnekler oluşturuyor. Çiftleri olduğundan farklı rollere iten neden tipik gelenekçi toplumsal bakış açısıdır ve Savaş ile Leyla’nın bu durumu da çiftler arasında yaygın, genel bir sorundur. Bu da çiftlerin gerçekte bağımsız bir aile yapısı oluşturamadıklarını ortaya koyar. Oyunda bu detaylar hicvedilerek anlatılırken aynı zamanda sağlıklı bir ilişkiyi sürdürebilmenin ipuçları da verilir. Aşkın, iki kişilik başkaldırı olduğuna vurgu yapılması da bu sebepledir. Özetle; önce kendiniz, sonra da birbirinize karşı dürst olun ve ilişkinize müdahale edilmesine, sorgulanmasına asla müsaade etmeyin.
Güneş Berberoğlu - Ali Poyrazoğlu 'Bir Yastıkta' oyununda - Fotoğraf: Olcay Ünal Sert (Trump Sahne, 26.4.2024)
Parçalardan anlamlı bütün oluşturmak
Yazının girizgahında da belirttiğim üzere oyun zeki kurgulanmış, çok katmanlı ve çok şey anlatan bir oyun. Çiftlerin gözünden sadece ikili ilişkiler değil, sosyal, ekonomik, politik, dinsel gibi toplumsal olgular, varsayımlar, ön yargılarda mizahın konusu edilerek sorgulanır. Çiftlerin kaza sonucu yaşamlarını yitirmeleri sonucunda varsayılan cennet ile cehennem arasında sorgu kuyruğuna girmeleri ve yine burada da farklı kimliklere bürünmeleri de gerçek yaşama dair bütünsel eleştiriler yöneltir. Evliliğin, gerçekte parçaları birleştirerek anamlı bir bütün oluşturmak olduğunu ancak ölümden sonra ki hayatla yüzleştikten sonra kavramış olmaları, onları yeniden başa döndürür ve birbirilerini affederler. Birbirilerini affetmelerinin nedeni ölümün aşk duygusundan daha güçlü olduğundan değil, salt gerçeklerle yüzleştikleri içindir. O halde şunu diyebiliriz; her insan eşini bulana kadar yarım ve anlamsız olduğu için diğer yarısını bulma arayışına girer. Bulduğunda parçalar birleşmiş olur ve anlamlı bir bütün oluşturur. Bu parçaları birleştirecek en güçlü yapıştırıcı da aşk duygusudur.
Oyun sonrasında kuliste ziyaret ettiğim Ali Poyrazoğlu ile oyun üzerine kısa bir sohbet yaptık. Dekorda olması gereken nesne /objelerin neden olmadığını sordum, yanıtlarını aldım. Yazı içeriğinde de belirttiğim üzere amaç, seyirciyi düşünmeye yöneltmek ve oyuna dahil etmektir. Sorgu meleklerinin karşısında birbirilerini affetmeleriyle finali yapılan oyuna bir bölüm daha eklediğini söyledi. Eklenecek olan bölümde çiftler yeniden gerçek yaşama dönüyorlar. Özetle diyebilirim ki; ilişki durumunuz ne olursa olsun, bu oyunu mutlaka gidin fakat gülerken bile bir yerlerinizin acıyacağını, sızlayacağını da aklınızda tutun.
Güneş Berberoğlu & Ali Poyrazoğlu (Fotoğraf: Olcay Ünal Sert)
Matbaacı iş insanı Selçuk Sarıca, Yazar Veysel Boğatepe ve Magazinsortie.com Yayın Yönetmeni Olcay Ünal Sert, kuliste Ali Poyrazoğlu ile birlikte objektife poz verdiler.
Bir Yastıkta
Yazan-Yöneten: Ali Poyrazoğlu
Oyuncular: Ali Poyrazoğlu, Güneş Berberoğlu
Sahneleyen: Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu
Süre: 100 Dakika.
Tür: 2 Bölüm / Güldürü
