KÜLTÜR SANAT

Ayla Algan kimdir?

Usta sanatçı Ayla Algan 86 yaşında hayatını kaybetti. Tiyatro, sinema, müzik alanında yaptığı çalışmalarla unutulmazlar arasına giren Ayla Algan'ın sanat hayatı merak konusu oldu.

Ayla Algan'ın vefatının ardından sanatçının kariyeri ve biyografisi merak konusu oldu. Sosyal medya platformlarında 'Ayla Algan kimdir?', 'Ayla Algan neden öldü?' araştırmaları yapıldı. Sizler için Ayla Algan'ın biyografisini derledik.

Ayla Algan kimdir? 

29 Ekim 1937'de İstanbul'da doğdu. Babası Girit göçmeni tüccar Vedat Kasman, annesi ressam Nevzat Kasman'dır.

Ailenin tek çocuğu olan Ayla Algan, çocukluğunda piyano, bale ve şan dersleri aldı. 5 yaşında başladığı piyano öğrenimini lise öğrenimi için Fransa'ya gidene kadar 11 yıl boyunca sürdürdü. Ortaokulu, İstanbul'daki Notre Dame de Sion'da, liseyi Fransa'daki Versay Lisesinde okudu. Lise öğrenimi devam ederken tanıştığı Beklan Algan (1933-2010) ile evlendi. Eşi Beklan Algan ile birlikte Amerika'da New York Actor Studio Actor’s Repertuary Theatre’s of Broadway'de sahne eğitimi alan sanatçı, Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Şehir Tiyatroları'nın kadrosuna girdi ve 1961'de Tarla Kuşu oyunu ile tiyatroda ilk rolünü oynadı. Aynı yıl Hamlet oyununda rol aldı; hem Ophelia hem de erkek rolü olmasına rağmen Hamlet karakterini canlandırmıştı. Bu nedenle "Erkek Hamlet" olarak anıldı. 1965'te Fizikçiler oyunuyla İlhan İskender En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'ne layık görüldü ancak tiyatronun kolektif bir sanat olduğu gerekçesiyle geri çevirdi. 1966'da Muhsin Ertuğrul'un istifası üzerine Şehir Tiyatroları'ndan ayrıldı, bir süre LCC Language and Culture Center Tiyatro Okulu'nda tiyatro öğretmenliği ve oyuncu çalıştırma dersleri verdi. Buradan Macit Koper, Taner Barlas, Cezmi Baskın, Meral Çetinkaya ve Rutkay Aziz gibi değerli oyuncu ve yönetmenler çıktı.

1964'te yönetmenliğini Ertem Göreç'in yaptığı, senaryosu Vedat Türkali'ye ait olan Karanlıkta Uyananlar filmi ile ilk kez sinema dalında çalışmalara başladı. 1966'da Atıf Yılmaz'ın yönettiği Ah Güzel İstanbul filmi ile ilk kez başrol oynadı.

1971'de Paris'in ünlü konser salonu Olimpia'da sahneye çıkan Algan, 1972 yılında Paris'te Jean L. Bazault yönettiği Recamier Tiyatrosu'nda, Peter Brook'un Tiyatro Atölyesi'ne davetli olarak katılmıştır. 1972-1979 yılları arasında Paris'te yaşadı ve müzikle ilgilendi. 1972'de Turizm Bakanlığının isteği üzerine Yunus Emre'nin 650. yıl dönümü için bir albüm hazırladı. 1975 yılında dünyaya gelen kızına Yunus Emre'den esinlenerek "Sevi" adını koydu. 1973'te Bulgaristan'daki Uluslararası Altın Orfe Şarkı Yarışması'nda savaş karşıtı bir şarkı söyleyerek ikincilik ödülünü alan Algan, "UNICEF Onur Ödülü"ne layık görüldü. 1977'de Polonya Sopot Festivali'nde Oda Kızılderililerinin sorunları üstüne bir şarkı ile dünya birinciliği kazandı.

1980'de Berlin'e gitti, Schaubühne Tiyatrosu'nda dört yıl boyunca Tuncel Kurtiz, Şener Şen, Macit Koper gibi sanatçılarla işçi tiyatrosu yaptı. 1984 yılında ise Erol Keskin, Beklan Algan, Prof. Cevat Çapan, Taner Barlas, Ahmet Levendoğlu, Macit Koper, Haluk Şevket, Yekta Kara, Müge Gürman, Metin Deniz, Ergüder Yoldaş, Prof. Süleyman Velioğlu, Oben Güney gibi meslektaşlarıyla BİLSAK Tiyatro Atölyesi'ni kurdu.

1988 yılında ise Beklan Algan, Erol Keskin, Haluk Şevket Ataseven ile birlikte Tiyatro Araştırma Laboratuvarı'nı (TAL) kurdu ve burada pek çok deneysel projeye imza atarak genç tiyatro oyuncularının eğitimine katkıda bulundu. Ayrıca 1996 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Genel Sanat Yönetmeni Yardımcılığı yaptı. 1999-2001 sezonunda Kenan Işık’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda sahnelediği Şeyh Galip’in "Aşk Hastası" oyununu oynadıktan sonra, Şehir Tiyatroları'ndan emekli oldu. Hâlen sanat hayatına devam etmekte olan Ayla Algan, "Seni Seviyorum Rosa", "Harem Suare", "O da Beni Seviyor" gibi onlarca filmde ve "Biz Size Aşık Olduk", "Üzgünüm Leyla", "Aliye" gibi çeşitli dizilerde rol almıştır. Ayrıca "Yaratıcı ve Çağdaş Tiyatro Teknikleri" kursu ile de ünlü oyunculara oyuncu koçluğu yapmaktadır.

Ayla Algan gazeteci Olcay Ünal Sert ile birlikte. (2011)

Koroporte Sanat Grubu'nun hem tiyatro eğitmeni hem de anlatıcısı olarak, Koroporte'nin İş Sanat'ta sahnelenen "Hayvanlar Karnavalı 2005-2006-2007" ve "Bir Sergiden Tablolar 2007-2008" gösterilerinde rol almıştır. 2011 yılında İstanbul Drama Sanat Akademisi Genel Sanat Yönetmenliği ve bunun yanında, tiyatro ve yaratıcı drama metodu kullanarak yabancı dil eğitimi olan "İngilizce Tiyatro Sertifika Programı" ve "Sinema-Tiyatro Oyunculuk Atölyesi" eğitmenliği görevlerini üstlenmiştir. 

Ayla Algan, Magazinsortie.com Yayın Yönetmeni Olcay Ünal Sert ile birlikte görülüyor. (16.4.2011)

MÜZİK ÇALIŞMALARI

Tasavvuf felsefesi ile çağımızda New Age akımındaki insan varlığının durumu ve bugünün insanını doğa içinde düşünsel ve bedensel olarak sahneye getirme çalışmaları ile Dünyaya Yunus Emre’nin felsefesini ve şiirle şarkılarını Fransızca, İngilizce ve Almanca olarak tanıtmıştır. Fransa, Orta Asya, ABD, Avrupa ve Afrika’da konser ve dinletiler, Paris’te Barclay Plak Şirketi tarafından çıkan uzunçalar ve 45’lik Plaklarında, kendi halk müziğinden yola çıkarak Fransızca ve Türkçe olarak yorumladığı şarkılar vardır. TRT'de de yayınlanan 'Koca Öküz' adlı çalışması en bilinenlerdendir.

Yunus Emre, Olimpia (konseri) ilk Türk sanatçısı,

Paris Barclay Plak Şirketinde Yunus Emre ve Yöresel Eski türkülerden 45’likler ve uzun çalar,

Çağdaş Türk Şairleri, Şarkılı Şiirler – Beste Selmi ANDAK

Türkiye’nin her yerinde Halk Konserleri, Avrupa, Amerika, Afrika, Rusya, Yunanistan’da…

Kenan Işık’ın sahnelediği Şeyh Galip’in “Aşk Hastası“ oyununu oynadıktan sonra emekli oldu.

ROL ALDIĞI OYUNLARDAN BAZILARI

“Hamlet Hamlet “İstanbul Şehir Tiyatroları”, Muhsin ERTUĞRUL

“Hamlet Ophelia “İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Tarla Kuşuydu Jüliet”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Sezuan İyi İnsanı”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Fizikçiler “İstanbul Şehir Tiyatroları”(İskender Armağanı en iyi kadın oyuncu ödülü)

“Çil Horoz “İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Kuşlar “İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Nesrin”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Sinekler”İstanbul Şehir Tiyatroları”

“Üç Kuruşluk Opera”Kenter Tiyatrosu”

“Rozenbergler Ölmemeli “Dostlar Tiyatrosu” Genco ERKAL.

“Ölü Canlar “Paris National Thaatre-ParisTheatre de Liberte”(Fransızca oynamıştır.) Mehmet ULUSOY

“Orta Direk “Paris National Thaatre”[Fransızca oynamıştır.)

“Nazım Hikmet İnsan Manzaralarında “Paris National Thaatre” [Fransızca oynamıştır.)

“Aşk Hastası”İstanbul Şehir Tiyatroları” Kenan IŞIK

“Troya İçinde Vurdular Beni “Tiyatro Araştırma Laboratuvarı” Beklan ALGAN

“İstanbul Gözleri Mahmur (En iyi kadın oyuncu ödülü)

“Everest My Lord Sevim BURAK. Naz ERAYDA, Bülent ERKMEN

“Misyon – (Bir Devrimi Anmak) “Heiner MÜLLER” Paul PLAMPER

“Orkestra “Ali Payrozoğlu Tiyatrosu” Ali POYRAZOĞLU

“Nazım’a Armağan”13. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali”

“Giden Tez Geri Dönmez “Berlin Schaubühne Tiyatrosu”

“Keşanlı Ali Destanı “Berlin Schaubühne Tiyatrosu”

“Talihli Amele “Berlin Schaubühne Tiyatrosu”

“Kurban”, Berlin Schaubühne Tiyatrosu

“Keloğlan “, Berlin Schaubühne Tiyatrosu

“Hayvanlar Karnavalı”, İş Sanat, Işıl KASAPOĞLU

“Bir Sergiden Tablolar”, İş Sanat, Işıl KASAPOĞLU

“Peer Gynt”, İş Sanat” Işıl KASAPOĞLU

“Troyalı Kadınlar”, (TAL) Ayla Algan

DİSKOGRAFİ

Ayla Algan (1976 Coşkun Plak)

Aşka Veda (1977 Coşkun Plak)

Yunus Emre (1972 T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı)

En İyileriyle Ayla Algan (2008 Ossi Müzik)

FİLMOGRAFİ

Kurtlar vadisi pusu – 2017

Köstebekgiller 2 – Gölgenin Tılsımı – 2015

Tut sözünü – 2014

Sinemada İstanbul: Kadrajdaki Şehir – 2014

O hayat benim – 2014

Yüreğine Sor – 2009

Ezber (Kısa Film) – 2009

Unutulmaz – 2009-….

Ayda – 2007

Şöhret Okulu – 2007

Binbir Gece – 2006

Öteki Türkiye’de Bir Cumhurbaşkanı – 2004

Patroniçe – 2004

Ziyaret – 2004

Arapsaçı – 2004

Aliye – 2004

Yadigar – 2004

Metropol Kabusu – 2003

Hızma – 2002

Havada Bulut – 2002

Biz Size Aşık Olduk – 2002

O da Beni Seviyor – 2001

Yıldız Tepe – 2000

Hanım Ağa – 2000

Üzgünüm Leyla – 2000

Kurşun Kalem – 2000

Harem Suare – 1999

Şükran Büfe – 1999

Sıdıka – 1997

Ali (Sakın Arkana Bakma) – 1996

Beşi Bir Yerde – 1996

Doktora Bak Doktora – 1994

Yaz Yağmuru – 1993

Kız Kulesi Aşıkları (Hera ile Leandros) – 1993

Seni Seviyorum Rosa – 1992

Dört Mevsim İstanbul: İstanbul Bir Özlemdir – 1990

Çil Horoz – 1987

Eksik Etek – 1976

Salak Bacılar – 1975

Gölgedeki Adam – 1970

Son Söz Benim – 1970

Yılan Soyu – 1969

Zilli Nazife – 1967

Ah Güzel İstanbul – 1966

Biraz Kül Biraz Duman – 1966

Yıldız Tepe – 1965

Karanlıkta Uyananlar – 1964

ALDIĞI ÖDÜLLERDEN BAZILARI

1965 Fizikçiler oyunundaki rolüyle “İlhan İskender Ödülü”

1967 “Ah Güzel İstanbul” filmi ile San Remo Bordighera Film Şenliği-Gümüş Ağaç Ödülü

1972 Devlet Sanatçısı

1973 Bulgaristan-Altın Orfe Şarkı Yarışması İkincilik Ödülü (Barış üstüne bir şarkı)

1972 Unicef Sanatçısı

1974 Olimpia Birinciliği

1977 Polonya-Sopot Festivali Pop Müzik Yarışması Birincilik Ödülü Kızılderililerin problemleri üstüne (kara kartal)

1978 Sopot Dünya Birinciliği; Şarkı-Yorum

1996 Türkiye Yazarlar Birliği En İyi Oyuncu Ödülü.

Ayla Algan neden öldü?

Ayla Algan, 4 Ocak 2024 tarihinde geçirdiği beyin kanaması sonucu 86 yaşında öldü.

Ayla Algan'ın cenaze programı:

Usta sanatçı Ayla Algan için 6 Ocak 2024 Cumartesi günü saat 10:30'da Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde tören düzenlenecek. Algan'ın naaşı, tören sonrası Teşvikiye Camii'nde öğle namazını müteakip kılınacak cenaze namazının ardından Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan başssağlığı mesajı:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, vefat eden tiyatro ve sinema sanatçısı, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi Ayla Algan için başsağlığı mesajı paylaştı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Türk tiyatrosunun, sinemasının ve müziğinin usta ismi, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi, çok değerli Ayla Algan Hanımefendi’nin vefat haberini üzüntüyle öğrendim. Merhumeye Allah’tan rahmet; ailesine, sevenlerine ve tüm sanat camiamıza başsağlığı diliyorum" dedi.